Monday, March 23, 2009

ศิลปศาสตร์ 18 ประการ



ศิลปศาสตร์ 18 ประการที่สอน ณ สำนักตักศิลา ประกอบด้วย
1. สติ – ความรู้รอบตัว
2. สัมมติ – ความเข้าใจระเบียบ
3. สังขยา – วิชาคำนวณ
4. โยคะหรือยันตรศึกษา – การใช้เครื่องยนต์กลไก
5. นิติ - -นิติศาสตร์ กฎหมาย
6. วิเสสิกา – พณิชยศาสตร์
7. คันธัพพา – วิชาฟ้อนรำขับร้อง
8. คณิกา – วิชากายบริหาร
9. ธนุพเพธา – วิชายิงธนู
10. ปูรณา – วิชาโบราณคดี
11. ติกิจฉา – วิชาแพทย์
12. อิติหิงสา – วิชากาพย์
13. โชติ – ดาราศาสตร์
14. มายา – พิชัยสงคราม
15. เหตุ – เหตุศาสตร์ วิชาหาเหตุผล (เทียบกับตรรกวิทยาในปัจจุบัน)
16. เกตุ – วิชาพูด
17. มันตา – วิชามนต์
18. สัททา – ไวยากรณ์ – การใช้ภาษา

มาถึงสมัยพุทธกาลได้เพิ่มวิชาพุทธวจนะเข้าด้วย หมายความว่านักศึกษาต้องเรียนวิชาการทางศาสนาด้วย มิใช่เรียนแต่วิชาทางโลกอย่างเดียว นอกจากนี้ยังมีไตรเพทของพราหมณ์อีกด้วย ทั้งนี้เพื่อการศึกษาที่สมบูรณ์

ที่มา: วศิน อินทะสระ, 2544, จอมจักรพรรดิอโศก, (พิมพ์ครั้งที่ 5), กรุงเทพฯ: สร้างสรรค์บุ๊ค, หน้า 99-100

Thursday, March 12, 2009

ยกทำให้ต่ำ..ลดทำให้สูง


ยกทำให้ต่ำ..ลดทำให้สูง



เป็นธรรมชาติของมนุษย์เรา..
ที่ต้องอาศัยการอยู่รวมกันเป็นกลุ่มเป็นหมู่..
ในสภาพของสังคม..
ที่เกิดการเอารัดเอาเปรียบ..
การแข่งขัน..ชิงดีชิงเด่นกัน..

หากเราไม่พยายามที่เรียนรู้และทำความเข้าใจ...
ทั้งตนเองและผู้อื่น..
ก็อาจจะเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เรา..
ไม่สามารถอยู่ร่วมในสังคมได้..

สิ่งหนึ่งที่ธรรมชาติได้สอนถึง..
ความงดงามภายในจิตใจของมนุษย์เราทุกคน..
เกี่ยวกับการอยู่ร่วมกันในสังคมได้อย่างมีความสุข..
นั่นก็คือ..หลักยกต่ำ..ลดสูง..

จากหลักการดังกล่าวนั้น..
ทำให้เราเกิดมุมมองความคิดเห็น..
ที่จะนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันของเราได้..
คือ..การยกตนข่มผู้อื่นนั้น..
ไม่เป็นการดีเลย..
เพราะยิ่งเรายกตนข่มคนอื่น..
ไม่เห็นความสำคัญของคนอื่นมากเท่าใด..
เราก็จะไม่เห็นคุณค่าในตัวของเราเช่นกัน..

แต่หากเราลดมานะทิฎฐิ..ความเห็นส่วนตัวลงบ้าง..
เพิ่มความอ่อนโยน..มีสัมมาคารวะ..
ทำตนเองให้ต่ำลง..
นั่นชื่อว่า..เป็นการเพิ่มคุณธรรมที่สูงในจิตใจของเรา..

การยกตนเองให้สูงขึ้น..
คนอื่นก็จะต่ำลง..
ไม่ใช่ความงดงามทางคุณธรรม..

แต่การลดตนเองให้ต่ำลง..
แล้วยกผู้อื่นให้สูงขึ้น..
เป็นความงดงามในจิตใจ..
เป็นการเพิ่มระดับคุณธรรมในจิตใจให้สูงขึ้น..

เรายอมลดตนเองย่อเข่าลง..
ทำให้ตนเองต่ำ..
ดีกว่าการใช้ความพยายาม..
ที่จะใช้มือกดศีรษะของผู้อื่นให้ต่ำลง..


บทความ...โดย..ชายน้อย..

Friday, March 6, 2009



อญญถา สนฺตมตฺตานํ อญญถา โย ปเวทเย
นิกจฺจ กิตวสฺเสว ภุตฺตํ เถยฺเยน ตสฺสตํ

บุคคลใด ตนเป็นอย่างหนึ่งกลับประกาศให้คนอื่นรู้อีกอย่างหนึ่ง
บุคคลนั้นชื่อว่าลวงเขาบริโภคโดยความเป็นขโมย
เหมือนนายพรานนกลวงจับนกฉะนั้น

กมฺมํ วิชฺชา จ ธมฺโม จ สีลํ ชีวิตมุตฺตมํ
เอเตน มจฺจา สุชุฌนฺติ โคตฺเตน ธเนนวา

สัตว์ทั้งหลายย่อมบริสุทธิ์ด้วยธรรม ๕ ประการ
คือ การงาน วิชา ธรรม ศีล และชีวิตอันสูงสุด
หาใช่บริสุทธิ์ด้วยโคตรหรือทรัพย์ไม่

พระไตรปิฎก สังยุตนิกาย