ทางเดินชีวิต

ทางเดินชีวิต

คอลัมน์ ธรรมะวันหยุด

พระเทพคุณาภรณ์ (โสภณ โสภณจิตฺโต ป.ธ. ๙) เจ้าอาวาสวัดเทวราชกุญชร วรวิหาร watdevaraj@hotmail.com



ชีวิตคนเรานั้น แท้จริงคือ การเดินทางชนิดหนึ่ง ซึ่งเดินจากความเต็มไปด้วยความทุกข์ ไปยัง ที่สุดจบสิ้นของความทุกข์ ที่ตนเคยผ่านมาแล้วนั่นเอง ไม่ว่าผู้นั้นจะทราบหรือไม่ทราบ รู้สึกหรือไม่รู้สึกก็ตาม ชีวิตก็ยังคงเป็นการเดินทางเรื่อยไปอยู่นั่นเอง

การเดินทางของชีวิตนี้ มิใช่เป็นการเดินทางด้วยเท้า ดังนั้น ทางของชีวิต จึงไม่สามารถที่จะเดินไปได้ด้วยเท้า บัณฑิตทั้งหลายในกาลก่อน ได้พากันสนใจในทางชีวิต กันมากเป็นพิเศษ ในฐานะที่เป็นทางของจิต อันจะพัฒนาไปในทางสูงกว่าทางวัตถุหรือทางกาย อย่างที่จะเทียบกันไม่ได้เลย

สิ่งที่เรียกกันว่า ทางเดินนั้น แม้จะมีสายเดียวก็จริง ตามธรรมดา ต้องประกอบด้วยข้อดีหลายประการเสมอ ทางชีวิตก็เช่นเดียวกัน แม้จะสายเดียว ดิ่งไปสู่ความพ้นทุกข์ก็จริง แต่ก็ต้องมีองค์ประกอบที่สำคัญหลายประการ เป็นต้นว่า

1. ศาสนา เป็นองค์คุณอันสำคัญ โดยช่วยให้ชีวิตนี้ มีความสดชื่น เยือกเย็น พอที่จะเป็นอยู่ ไม่ร้อนเป็นไฟ เช่นเดียวกับน้ำ เป็นเครื่องหล่อเลี้ยง พฤกษชาติ ให้สดชื่น งอกงาม ตลอดเวลา ฉันใดฉันนั้น

2. ศิลปะ โดยเฉพาะก็คือ ศิลปะแห่งการครองชีวิต หรือการบังคับตัวเองได้ ช่วยให้ชีวิตนี้ ดูแจ่มใส งดงาม น่าชื่นใจ น่ารักใคร่ นำมาซึ่งความเพลิดเพลิน ในการก้าวหน้า ไปด้วยความรู้ และการกระทำที่ดูงาม ทั้งในเบื้องต้น ท่ามกลาง และเบื้องปลาย

3. ภูมิธรรม คือ ธรรมสมบัติ หรือ ความดี ความจริง ความยุติธรรม ที่ประกอบอยู่ในตัวบุคคล อันนำมาซึ่งความเลื่อมใส ความไว้วางใจ ความน่าคบหาสมาคมจากชีวิตรอบข้าง ทำให้ชีวิตนั้นตั้งอยู่ในฐานะเป็นปูชนียบุคคล เป็นที่พึ่งแก่ตนเองได้ และเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวของชีวิตทั้งหลาย

4. ความรู้ ช่วยให้มีความสามารถในการใช้ความคิด และการวินิจฉัยสิ่งต่างๆ ได้อย่างกว้างขวาง ในการตัดสินใจ การแก้ไขอุปสรรคและอื่นๆ ในอันที่จะก่อให้เกิดผลในการครองชีพ การสมาคม และอื่นๆ ที่จำเป็นทุกประการ โดยสมบูรณ์

5. สติปัญญา ช่วยให้การดำเนินงานของชีวิตสำเร็จลุล่วงไปได้ตามแนวของความรู้ ทำให้ งานของชีวิต ทุกชนิด ทุกระดับ ดำเนินไปได้โดยง่าย โดยเร็ว โดยสมบูรณ์ และปลอดภัย โดยประการทั้งปวง

องค์ประกอบ 5 ประการนี้ รวมกันเป็นทางสายเดียว ช่วยให้ชีวิตดำเนินไปได้อย่างสะดวก ประสบความสุขความเจริญ ผลในโลกนี้ คือ ทรัพย์ ชื่อเสียงและมิตรภาพก็ดี ผลในโลกหน้า คือ สุคติก็ดี และผลอันสูงสุด พ้นจากโลกทั้งปวง คือ นิพพานก็ดี จักเป็นที่หวังได้ ครบถ้วน

ด้วยเหตุนี้ จึงจำเป็นที่ทุกชีวิตจะต้องแสวงหาทาง และมีทางเดินชีวิตของตนอันถูกต้อง ปลอดภัย เพื่อก้าวหน้าไปสู่ความสะอาด หมดจด สว่างไสว และ สงบเย็น สมตามความปรารถนา

วันที่ 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2552 ปีที่ 18 ฉบับที่ 6666 ข่าวสดรายวัน หน้า 31